اورژانس

تاریخچه اورژانس

وظیفه و رسالت سیستم خدمات فوریتهای پزشکی، ارائه خدمات اورژانس پزشکی در سطح جامعه است. فوریتهای پزشکی در واقع پاسخی به یک نیاز در جهت اقدام سریع و کارآمد در مقابل حوادثی است که خارج از محیط های درمانی اتفاق می افتد.

شروع خدمات فوریتهای پزشکی در جهان به سال  ۱۹۶۶ برمی گردد. در ایران در سال ۱۳۵۳ متعاقب ریزش سقف فرودگاه مهر آباد و کشته و زخمی شدن تعدادی از مردم، وزارت بهداری وقت تصمیم به راه اندازی تشکیلاتی نمود که بتواند در مواقع ضروری پاسخگوی نیازهای اورژانسی- پزشکی مردم باشد و بدین ترتیب با آموزش و تربیت تعدادی از افراد، مرکز اطلاعات اورژانس تهران در همان سال کار خود را آغاز نمود .

مرکز اورژانس ۱۱۵ قم در آبانماه سال ۱۳۵۶ بطور رسمی فعالیت خود را با ۱۸ نفر از پرسنل اورژانس تهران و ۳ دستگاه آمبولانس آغاز نمود. در بحبوحه جریانات آغازین انقلاب اسلامی و با توجه به نقش غیر قابل انکار شهر قم در وقایع آن زمان، و متعاقب آن شروع جنگ تحمیلی، این مرکز نتوانست آنچنان که باید و شاید رشد و گسترش داشته باشد. تا آنجا که در طول این مدت، فعالیت خود را با یک پایگاه و همان نیروهای اورژانس تهران ادامه می داد.

با خاتمه جنگ تحمیلی، این مرکز سعی در بهبود روند ارائه خدمات خود نمود، در سال ۱۳۷۱ با جذب ۵ نفر از نیروهای بومی که جزء سهمیه استخدامی تهران بودند، پایگاه جاده ای سلفچگان که تا آن زمان توسط نیروهای اورژانس تهران اداره می شد، بطور رسمی به مرکز اورژانس ۱۱۵ قم واگذار گردید. پایگاه نعلبندان در کیلومتر ۶۵  اتوبان قم تهران که در سال ۱۳۷۰ تأسیس شد نیز دومین پایگاه جاده ای مرکز اورژانس قم محسوب می شود. تا اینکه در سال ۱۳۷۲ با جذب حدود ۲۵ نفر از پرسنل آموزش دیده، به ساختار و تشکیلات خود گسترش بیشتری داد. در سال ۱۳۷۴ با در اختیار گرفتن تعدادی از پرسنل دیگر تحت عنوان راننده آمبولانس (امدادگر) عملا تعداد نیروهای مرکز اورژانس قم به عدد ۵۰ نفر افزایش و تعداد پایگاهها به  ۶ پایگاه افزایش یافت .

 در سال ۱۳۷۴ بدنبال سفر مقام معظم رهبری به قم و متعاقب آن تبدیل شدن قم به استان، با راه اندازی ۴ پایگاه شهری در مناطق شهرک امام خمینی، زاویه، شهرک امام حسن ( ع) و نیروگاه، عملا وظیفه خدمت رسانی و امداد به بیماران و مصدومین شهر و استان  قم، شکل واقعی به خود گرفت.

در بهمن ماه سال ۱۳۷۹ و همزمان با سالروز پیروزی انقلای اسلامی و با همت یکی از خیرین نیکوکار پایگاه جاده ای المهدی در پمپ بنزین کیلومتر ۴۷ اتوبان قم تهران افتتاح گردید.

در سال ۱۳۸۰ با توجه به سیاستهای کلی دولت وقت و با توجه به اهمیت نجات جان مصدومین و بیماران و با عنایت به افزایش روز افزون میزان تصادفات در کشور، ۱۴ نفر از نیروهای کاردان هوشبری به عنوان اولین دوره نیروهای دارای تحصیلات دانشگاهی، جذب این سیستم شدند. در همین سال توجه مسئولین وقت اورژانس معطوف به جاده ای دیگر شد . این بار جاده قدیم قم کاشان می بایست تحت پوشش خدمات ارزنده اورژانس قرار می گرفت. لذا با همت یکی از خیرین و با عنایات مراجع عظام، پایگاه حضرت ولیعصر ( عج ) در کیلومتر ۲۳ این محور تأسیس و به بهره برداری رسید.

همزمان با شروع برنامه چهارم توسعه آغاز تحولی چشمگیر در خدمات پیش بیمارستانی در استان همزمان با سایر نقاط کشور بود بطوریکه تعداد پایگاهها در سال ۱۳۸۳ از ۱۰ پایگاه به ۳۲ پایگاه در ابتدای سال ۱۳۹۰ افزایش یافت.

راه اندازی پایگاه های پاچیان (۸۱)، پایگاه پنجم شهری (۸۴)، پایگاههای ۶ و۷ و۸ و۱۰ و ۱۱ شهری و پایگاههای جاده ای راهجرد و نیزار و مهتاب و کهک (۸۵)، پایگاه ۹ شهری و پایگاه های جاده ای عوارضی، دستجرد، آفتاب (۸۶)، پایگاه جمکران (۸۷ ) ، پایگاه های ۱۳و ۱۴ و ۱۵ شهری و پایگاه های جاده ای الزهرا و قنوات (۸۹) و پایگاه ۱۶ شهری و پایگاه گرمسار (۹۰ )، دهه هشتاد را بعنوان برگ زرینی در تاریخ خدمات اورژانس ۱۱۵ قم، رقم زد.

در سال ۱۳۸۳ اورژانس ۱۱۵ از مکان قبلی خود واقع در دانشگاه علوم پزشکی قم به ساختمان مرکزی و جدید خود واقع در بلوار ۱۵ خرداد (مکان فعلی)  نقل مکان نمود.

در سال ۱۳۸۴، مرکز اورژانس ۱۱۵ با ستاد مدیریت حوادث غیر مترقبه استان ادغام و به مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی، تغییر نام یافت.  

در این بین، لزوم افزایش نیروهای عملیاتی و ستادی نیز، مسئولان را بر آن داشت تا با جذب نیروهای کاردان و کارشناس بصورت پیمانی و قراردادی، کادر عملیاتی خود را تقویت کنند. در سال۱۳۸۶ با تلاشهای مسئولین وقت، این مرکز بعد از اورژانس تهران و به عنوان دومین مرکز اورژانس ۱۱۵ کشور، مجهز به سیستم کامپیوتری اخذ مأموریت (اتوماسیون ۱۱۵) گردید، که نقطه عطفی در فعالیتهای این نهاد خدمت رسان محسوب می گردد.

در سال ۱۳۸۸ اولین دوره دانشجویان فارغ التحصیل رشته کاردان فوریتهای پزشکی، به کادر نیروهای عملیاتی این مرکز اضافه شدند.